มะเร็งเต้านมฉันมีโอกาสเป็นหรือเปล่า

มะเร็งเต้านมฉันมีโอกาสเป็นหรือเปล่า
โดย... นายแพทย์อดิศัย ภัตตาตั้ง ศัลยแพทย์
คุณลองอ่านคำถามแล้วตอบคำถามทีละข้อ
1. คุณเป็นผู้หญิงหรือเปล่า เอ้ ! หมอพูดอย่างนี้ได้ยังไง ฉันก็ต้องกังวลแย่ซิ

อ๋อ คำถามข้อแรกหมอเพียงอยากจะบอกให้รู้ว่า ผู้หญิงทุกคนมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านม มากกว่าผู้ชายเท่านั้น โดยมีโอกาส 100 - 150: 1 คน คุณไม่ต้องตกใจ คุณรองอ่านคำถามข้อต่อไปก่อนนะครับ

2. คุณมีญาติสายตรงเป็นมะเร็งเต้านมหรือเปล่า ญาติสายตรงนี่ มันคืออะไรนะคะหมอ

-ญาติสายตรงคือ แม่,พี่น้องท้องเดียวกัน อันนี้ถือว่าเป็นสายตรงลำดับที่ 1
- สายตรงลำดับที่ 2 เช่น ยาย,น้าสาว,ป้า ถ้าคคุณมีญาติ อย่างที่กล่าวข้างต้นเป็นมะเร็ง แล้วล่ะก็ คุณก็มีโอกาสเป็นมะเร็งมากขึ้นกว่าผู้หญิงคนอื่นๆ แต่ไม่ใช่ว่าคุณต้องเป็นนะ แต่ที่หมอต้องการบอกคุณก็คือ คุณต้องตระหนัก โดยคุณจะต้องตรวจคัดกรอง มะเร็งเต้านม อย่างละเอียด(ถี่ถ้วน) กว่าผู้หญิงคนอื่นๆ

3. คุณอายุเท่าไร จากสถิติการเป็นมะเร็งเต้านมของผู้หญิงไทย พบเป็นได้ตั้งแต่อายุ 20 - 80 ปี อายุน้อยที่สุด และอายุมากที่สุดที่หมอเขียนมาให้คุณดูนี้เพื่อให้ทราบว่า เป็นไปได้แค่ไหนที่คุณอาจจะเป็นมะเร็ง แต่ช่วงอายุที่พบว่าเป็นมะเร็งมากที่สุด คืออายุระหว่าง 40 - 49 ปี

4.คุณเคยได้รับการผ่าตัดก้อนเนื้องอกที่เต้านมหรือเปล่า ก่อนอื่นคุณหมอต้องพูดก่อนว่า ก้อนเนื้องอกที่เต้านมนั้นมีหลายอย่างเช่น ถุงน้ำ หรือซิสต์(Cyst) ซึ่งก็บอกแล้วว่าเป็นถุงจะมีน้ำอยู่ข้างใน ตัวคุณเคยเป็นเนื้องอกชนิดนี้ล่ะก็เบาใจได้เลยว่าคุณมีโอกาสเป็นมะเร็งน้อยมาก

ก้อนเนื้องอกไฟรโบร(Fibroadenoma) เป็นเนื้องอกที่เต้านมที่พบได้มากชนิดหนึ่ง บางคนเป็นหลายก้อน พร้อมกัน,หรือเป็นทั้ง 2 ข้างเนื้องอกชนิดนี้ มีโอกาสจะเกิดกับคุณมากกว่าที่จะเป็นมะเร็ง แต่คุณก็ไม่ต้องตกใจเช่นกัน ถ้าคุณบังเอิญเป็นเนื้องอกชนิดนี้ เพราะว่ามันจะกลายเป็นมะเร็งน้อยมากเช่นกัน
ก้อนเนื้องอกที่มีเซลล์มะเร็งผิดปรกติ (Atypical hyperplasia) ก้อนเนื้องอกชนิดนี้ไม่มีชื่อเรียกทางภาษาไทยที่เฉพาะเจาะจง แต่ถ้าคุณเป็นหมอที่ผ่าตัดให้คุณคงจะบอกว่าเซลล์ที่พบมีการเจริญเติบโตผิดปกติ ใกล้เคียงที่จะเป็นมะเร็งแต่ยังไม่ใช่โดยเนื้องอกชนิดนี้ยังแบ่งความรุนแรงรุนแรงน้อยถึงรุนแรงมากซึ่งชนิดรุนแรงมาก (Severe Atypical hyperplasia)นี้เป็นชนิดที่คุณควรต้องระวัง เพราะว่ามีโอกาสที่คุณจะเป็นมะเร็งเพิ่มสูงมากขึ้น จึงควรได้รับการตรวจติดตามอย่างต่อเนื่อง


5.คุณแต่งงานหรือยัง ที่จริงการ แต่งงานหรือเปล่าไม่ใช่ปัจจัยต่อการเป็นมะเร็งเต้านมโดยตรง แต่ที่หมอถามคุณตรง นี้เพื่อให้เห็นภาพรวม เพราะว่ายังมีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้องดังนี้

คุณมีประจำเดือนครั้งแรกอายุน้อยกว่า 12 ปี
คุณแต่งงานแล้วแต่ยังไม่มีบุตรหรือมีบุตรคนแรกเมื่อคุณอายุเกิน 30 ปี
สำหรับคุณที่ยังไม่ได้แต่งงาน………………คุณก็จะมีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเต้านมมาก กว่าคุณผู้หญิงที่แต่งงานแล้วและมีบุตร (แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ปัจจัยเพียงข้อเดียวไม่ใช่บอกว่าคุณ ต้องเป็นมะเร็ง หมอบอกไปเพื่อให้คุณตระหนักเท่านั้น


ปัจจัยที่อาจจะมีผลหรือคุณเชื่อมั่นว่ามีผล ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ อาจจะมีผลต่อการเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งเต้านมเพิ่ม ดังนี้

ยากินคุมกำเนิด ซึ่งคุณต้องกินติดต่อกันนานถึง 10 ปี โอกาสเสี่ยงจะเป็นมะเร็งมากกว่าคน ปกติเล็กน้อย
ยาฮอร์โมนรักษาทดแทน ยาชนิดนี้หญิงที่ได้รับมักจะได้รับการตัดมดลูกหรือรังไข่ เนื่องจาก สาเหตุใด ๆ ก็ตามและแพทย์ให้ทานฮอร์โมนเพื่อทดแทน ซึ่งจะมีโอกาสเสี่ยงต่อการเป็น มะเร็งเต้านมมากขึ้นเมื่อคุณทานติดต่อกันมากกว่า 10 ปี
การผ่าตัดเสริมเติมแต่งเต้านม ถ้าการผ่าตัดนั้นๆ ไม่มีสารแปลกปลอมที่อันตรายก็ยังไม่มีข้อ มูลทางวิชาการที่ชี้ชัดว่าจะเป็นสาเหตุการเป็นมะเร็งเต้านม
การบาดเจ็บหรือการได้รับการกระแทกจนมีรอยช้ำ หรือการเป็นน้ำหนองที่เต้านม ซึ่งมักพบ ในผู้หญิงตั้งครรภ์ที่ให้นมบุตร ก็ยังไม่พบว่ามีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมเพิ่มมากขึ้น

จากทั้งหมดที่กล่าวมาหมอพอจะสรุปให้คุณทราบดังนี้ คือคุณต้องตรวจตัวเองก่อนว่ามีปัจจัยเสี่ยงข้างต้นหรือไม่ ถ้ามีคุณควรหาเวลาไปพบแพทย์บ้างได้แล้ว แต่ถ้าไม่มีคุณควรปฏิบัติดังนี้
อายุ < 20 ปี คุณควรตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างน้อยทุก ๆ เดือน
อายุ < 40 ปี คุณควรให้แพทย์ตรวจอย่างน้อยปีละครั้ง
อายุ > 40 ปี คุณควรได้รับการตรวจด้วยแพทย์ทุกปีและตรวจเอกซเรย์เต้านม ทุก 1 - 2 ปี/ ครั้ง

แหล่งข้อมูล
American College of Physicians. Screening for breast cancer (approved July 15,1995). Ann Intern Med 1996
www. Inaginia.com
NEEN Practice Guideline for Breast Cancer Screeing V.L.2003
การตรวจเพื่อคัดกรองเต้านม
H.Sripluns. S.Sontipong, N.Marlin ef al Cancer in Thailand vol. (47-48),1995-1997